سرطان چیست؟

سرطان نوعی بیماری است که در آن، برخی از سلول های بدن بدون توقف شروع به تقسیم شدن می کنند و به بافت های اطراف گسترش می یابند.

سرطان می تواند از هر جای بدن انسان شروع شود که از تریلیون ها سلول ساخته شده است. در حالت نرمال، سلول های بدن رشد می کنند و تقسیم می شوند تا سلول های جدیدی را تشکیل دهند که بدن به آنها نیازمند است.

هنگامی که سلول ها پیر می شوند یا آسیب می بینند، آنها می میرند و سلول های جدید جای آنها را می گیرند. هنگامی که سرطان بروز می کند، این روند در هم می شکند و سلول های پیر و آسیب دیده، در حالی که باید بمیرند، زنده می مانند. این سلول های اضافی می توانند بدون توقف تقسیم شوند و ممکن است منجر به تشکیل تومورها شوند.

بسیاری از سرطان ها تومورهای جامد را تشکیل می دهند که توده ای از بافت هستند. سرطان خون، مانند لوسمی ها، تومورهای جامد ایجاد نمی کنند. تومورهای سرطانی بدخیم هستند، به این معنی که می توانند به بافت های مجاور گسترش یافته یا حمله کنند.

علاوه بر این، برخی از سلول های سرطانی می توانند از طریق خون یا سیستم لنفاوی به نقاط دوردست بدن سفر کرده و تومورهای جدیدی را به دور از تومور اصلی تشکیل دهند.

برخلاف تومورهای بدخیم، تومورهای خوش خیم به بافت های مجاور گسترش نمی یابند. با این حال، تومورهای خوش خیم در برخی موارد ممکن است بسیار بزرگ باشند و اگر برداشته شوند، معمولاً دوباره رشد نخواهند کرد. در حالی که تومورهای بدخیم ممکن است دوباره رشد کنند. 

چگونه سلول های سرطانی شروع می شوند؟

سلول های سرطانی از طریق یک سری تغییرات ژنتیکی و اپی ژنتیکی ظاهر می شوند.

برخی از تغییرات ممکن است ارثی باشد یا در اثر عوامل محیطی ایجاد شود. تصور بر این است که روند متاستاتیک که عامل اصلی مرگ و میر بالای سرطان های پیشرفته است، بیشتر ناشی از تغییرات اپی ژنتیکی است، زیرا هیچ تغییر ژنتیکی خاصی در متاستازها پیدا نشده است.

همچنین به توضیح استعداد ژنتیکی سرطان کمک می کند. استعداد ژنتیکی به معنای ابتلا به سرطان نیست، اما به طور ساده اگر چند جهش از قبل وجود داشته باشد، احتمالاً جهش های اکتسابی کمتری برای سرطانی شدن سلول لازم است.

روند تبدیل شدن سلول های طبیعی به سرطان، غالباً مراحلی را طی می کند که در آن سلول به تدریج غیر طبیعی تر می شود.

این مراحل ممکن است شامل هایپرپلازی، دیسپلازی و سرانجام سرطان باشد. اوایل سلول ممکن است شباهت زیادی به سلول های طبیعی آن اندام یا بافت داشته باشد، اما با پیشرفت، سلول تمایز بیشتری پیدا می کند. در حقیقت به همین دلیل است که بعضی اوقات نمی توان منبع اصلی سرطان را تعیین کرد.

علت تقسیم شدن و رشد سلول های سرطانی چیست؟

یک سلول سرطانی می تواند هزاران جهش داشته باشد، اما فقط تعداد معینی از این تغییرات ژنتیکی در سلول های سرطانی باعث رشد و تقسیم سلول ها و منجر به سرطان می شود. جهش هایی که در نتیجه رشد سلول های سرطانی حاصل می شوند، جهش های محرک نامیده می شوند،

در حالی که دیگر جهش ها، جهش های passenger هستند. ژن های معمولی به نام پروتوآنکوژن ها، می توانند در صورت جهش پروتئین هایی که منجر به رشد سرطان می شوند، آنکوژن شوند و جاودانگی را به سرطان بدهند.

در مقابل، ژن های سرکوب کننده تومور ژن هایی در داخل سلول هستند که به سلول ها می گویند سرعت خود را کم کرده و رشد را متوقف می کنند، DNA آسیب دیده را ترمیم می کنند یا به سلول ها می گویند چه زمانی باید بمیرند.

تفاوت سلول های سرطانی و سلول های طبیعی

تفاوت های مهم بسیاری بین سلولهای سرطانی و سلولهای طبیعی وجود دارد. برخی از این موارد عبارتند از:

رشد: سلول های طبیعی همانند رشد و نمو دوران کودکی، رشد می کنند یا بافت های آسیب دیده را ترمیم می کنند.

سلول های سرطانی حتی در صورت عدم نیاز به سلول های بیشتر به رشد (تولید مثل) خود ادامه می دهند . همچنین، سلول های سرطانی به  سیگنال هایی که به آنها می گویند رشد را متوقف کرده و یا خودکشی سلولی (آپوپتوز) انجام دهند، توجه نمی کنند.

توانایی حمله به بافت های مجاور: سلول های طبیعی به سیگنال های سلول های دیگر که به آنها می گویند به مرز رسیده اند، پاسخ می دهند.

سلول های سرطانی به این سیگنال ها پاسخ نمی دهند و به بافت های مجاور حمله می کنند. به همین دلیل، برداشتن تومور سرطانی از طریق جراحی سخت و دشوار می باشد.

توانایی انتشار (متاستاز) به مناطق دیگر بدن: سلول های طبیعی موادی به نام مولکول چسبندگی ایجاد می کنند که باعث چسبیدن آنها به سلول های مجاور می شود.

سلول های سرطانی، فاقد چسبندگی ناشی از این مولکول های چسبندگی، می توانند آزاد شده و به مناطق دیگر بدن منتقل شوند. آنها ممکن است به بافت های مجاور سفر کنند یا از طریق جریان خون و سیستم لنفاوی به قسمت هایی از بدن دور از سلول اصلی سرطانی بروند.

به عنوان مثال، یک سلول سرطانی ریه ممکن است به غدد لنفاوی، مغز، کبد یا استخوان ها منتقل شود. در این رابطه، می توانید مطلب چگونگی انتشار سلول های سرطانی به دیگر بخش های بدن را بخوانید.

جاودانگی: سلول های طبیعی مانند انسان ها دارای طول عمر هستند. وقتی به سن خاصی می رسند، می میرند. در مقابل، سلول های سرطانی راهی برای “سرپیچی” از مرگ ایجاد کرده اند. در انتهای کروموزوم های ما ساختاری وجود دارد که به عنوان تلومر شناخته می شود. هر زمان سلول تقسیم می شود، تلومرهای آن کوتاه می شوند.

وقتی تلومرها به اندازه کافی کوتاه می شوند، سلول ها می میرند. سلول های سرطانی راهی برای ترمیم تلومرهای خود پیدا کرده اند تا با تقسیم سلول، کوتاه شدن آنها ادامه پیدا نکند. بنابراین، به نوعی آنها را جاودانه می کند.

توانایی تهاجم و متاستاز کردن در تمایز سلول سرطانی از سلول سالم طبیعی بسیار مهم است، اما بسیاری از تمایزات مهم دیگر نیز وجود دارد.

چرا بدن سلول های سرطانی را تشخیص نمی دهد و آنها را از بین نمی برد؟

سوال خوبی است که چرا بدن سلول های سرطانی را تشخیص نمی دهد و از بین نمی برد؟

جواب این است که اغلب سلول های سرطانی توسط سیستم ایمنی بدن ما شناسایی و حذف می شوند. سلول هایی در سیستم ایمنی بدن وجود دارد که سلول های کشنده طبیعی نامیده می شوند و وظیفه آنها پیدا کردن سلول هایی است که غیرطبیعی شده اند،

این سلول ها پس از پیدا شدن، توسط دیگر سلول های سیستم ایمنی حذف می شوند. سلول های سرطانی از طریق پنهان شدن یا با غیرفعال کردن سلول های ایمنی، زنده می مانند.

تصور می شود توانایی سیستم ایمنی در شناسایی و از بین بردن سلول های سرطانی مسئول پدیده های غیرمعمول اما کاملاً مستند برخی از سرطان ها است که بدون درمان (بهبود خود به خودی سرطان) از بین می روند. زمینه جدیدی از درمان سرطان معروف به ایمنی درمانی.

تفاوت سلول های سرطانی از سلول های پیش سرطانی

سلول های پیش سرطانی ممکن است غیرطبیعی و شبیه سلول های سرطانی به نظر برسند، اما با رفتارشان از سلول های سرطانی متمایز می شوند. بر خلاف سلول های سرطانی، سلول های پیش سرطانی توانایی انتشار (متاستاز) به مناطق دیگر بدن را ندارند.

یک وضعیت غالباً گیج کننده، وجود کارسینوم درجا (CIS) است. کارسینومای درجا از سلول هایی با تغییرات غیرطبیعی موجود در سلول های سرطانی تشکیل شده است، اما از آنجایی که از محل اصلی گسترش پیدا نکرده اند، سرطان نامیده نمی شوند. از آنجا که CIS می تواند به سرطان تبدیل شود ، معمولاً به عنوان سرطان اولیه درمان می شود.